CALIFORNIA 2010 TRONG TRÍ NHỚ

CALIFORNIA 2010 TRONG TRÍ NHỚ

Hoàng Ngọc Nguyên

Năm cũ chỉ còn dăm ba ngày nữa là ra đi dù chẳng vội vàng gì, và năm mới đang hối hả đến như muốn vẹt năm cũ mà bước vào đời sống của chúng ta. Thư thả hay vội vàng, mọi ngưòi đều dành thời giờ để chấm điểm cho năm cũ, hay nói đúng hơn nhìn lại 365 ngày qua để cố ghi lại 10 sự kiện đáng nhớ nhất trong đời của năm 2010. Mỗi cộng đồng có một cách riêng nhìn lại địa phương của mình. Người Việt chúng ta ở California chẳng hạn, sẽ không nhìn 10 sự kiện lớn nhất trong năm hoàn toàn giống như người Mễ, ngưới da đen, người da trắng… Nhưng cũng dĩ nhiên sẽ có sự trùng hợp. Sau đây là sự ghi nhận của riêng người viết về những chuyện đáng nhớ trong năm.

California vẫn là tiểu bang Dân Chủ - Bầu cử giữa mùa ở California đã xong, và tác dụng nhắc nhở của nó với những ngưòi có tham vọng chính trị ở tiều bang này là mạnh mẽ: The Golden State vẫn là một vượng địa của đảng Dân Chủ. Cho dù bà Whitman có bỏ ra hơn 150 triệu, ông Jerry Brown vẫn đắc cử thống đốc; Carly Fiorina trẻ thế mà không thắng được bà già võ sĩ quyền Anh Barbara Boxer; tất cả những chức chưởng trong chính quyền tiểu bang đều về tay người Dân Chủ. Cả hai viện cũng do Dân chủ nắm. Người Latino và người da đen không khoái ngưòi Cộng Hòa chỉ là một lý do. Quan trọng hơn là khối dân cư ở tiểu bang này đang mong chờ sự thay đổi, nhưng người Cộng Hòa chỉ tin ở trật tự kinh tế, xã hội đã sẵn có.

Và là tiểu bang rối rắm nhất nước Mỹ - Người ta nói muốn hiểu nước Mỹ ngày nay như thế nào thì cứ nhìn đến tình hình tiểu bang một thời vàng son này. Golden State nay nổi tiếng cả nước về nạn thất nghiệp (12.5%), về tình hình thị trường gia cư bị tơi tả, về sự lan tràn của tội ác, cả cướp đêm lẫn cướp ngày - nhất là vì sát biên giới Mexico, về sự phân hóa chủng tộc mạnh ai nấy sống, về một hệ thống giáo dục “hoành tráng” nhưng “kém năng suất” và thiếu phẩm chất, một hệ thống y tế đại chúng tốn kém, bị lạm dụng, ăn cắp, và hiệu quả giới hạn… California cũng là nơi phơi bày tất cả sự yếu kém và vô đạo trong bộ máy chính quyền, nạn lạm chi và thiếu hụt ngân sách trở nên trầm kha, hết thuốc chữa, lương của công chức trên trời, đời sống di dân dưới đất, hưu bổng là gánh nặng ngàn cân không dở đi được, chính sách An sinh Xã hội ngày càng làm cho phúc lợi xã hội suy đồi… Dấu hiệu tích cực duy nhất của tình trạng này là nhờ thế mà dân số không tăng!

Số phận ngặt nghèo của trẻ bơ vơ – Trẻ em là người Tổ quốc mong cho mai sau - trừ ra những trẻ đang được các trung tâm xã hội chăm sóc. Đây không phải là chuyện trẻ em chẳng may được sống dưới sự chăm sóc của các cha, các huynh ở những dòng tu hay các trường đạo ở Ireland, ở Bĩ, ở Thụy Sĩ, và ở Mỹ. Đây là trẻ bất hạnh trong xã hội,và thêm bất hạnh khi được các trung tâm xã hội chăm sóc. Những cái chết của trẻ em trong tầm giám sát của Sở Dịch vụ Trẻ em và Gia đình của L.A. County tiếp tục làm cho người ta sững sờ, bàn tán. Tờ Los Angeles Times tiếp tục phanh phui những trường hợp mới. Và năm cũ kết thúc bằng việc bà giám đốc sở, Trish Ploehn, phải từ chức.

 Bell City, Scandal của thế kỷ - Một thành phố rất nhỏ mà tiêu biễu cho cả một nếp tham nhũng lâu đời khiến cho một tiểu bang lừng danh như California đang rơi tự do vào vực phá sản. Bell City, ở phía đông nam của Los Angeles County, nay đã được đồng nghĩa với sự vô đạo sau khi tờ Los Angeles Times tiết lộ những con số lương bổng động trời của những viên chức hàng đầu của thành phố này. Tám viên chức và cựu viên chức đã bị truy tố với hàng chục tội tham nhũng. Người ta khám phá ra cả chục mánh khóe của chính quyến thành phố Bell bóc lột người dân, từ tiền phạt đậu xe đến tiền đổ rác hay trợ cấp xã hội. Robert Rizzo, nhà quản trị hành chánh thành phố này, có mức lương và phúc lợi hàng năm qua mức 1.5 triệu khiến cho Tổng thống Obama phải nói đủa: sau khi rời Nhà Trắng sáu năm nữa, ông sẽ xin làm lao công cho Hội đống Thành phố của Bell City!

Thủ tướng xuất hành không coi giờ: Trong cả hơn 30 năm, ông im lặng đến người ta phát chán, chẳng muốn nói đến ông nữa, mặc dù người ta có thề có cả khối câu hỏi muốn đặt ra trước khi quá trễ với ông. Thế rồi ông bỗng xuất hiện, nói chuyện nhân nghĩa với đồng bào, đông đội, và có ý “muốn đóng góp”. Bởi thế mà dư luận nhao nhao lên, nêu ra cả hàng trăm câu hỏi mà lâu nay ông vẫn im lặng không trả lời: Vai trò và trách nhiệm của ông trong vụ đảo chánh ngày 1-11-1963? Ông quan hệ với Nguyễn Khánh như thế nào trong vụ chỉnh lý ngày 30-1-1964 nhưng lại để cho tình hình suy đồi rất mau trong năm đó? Tại sao ông cam phận làm thủ tướng ngậm miệng bao năm cho ông Nguyễn Văn Thiệu,từ 1969 cho đến 1975. Và câu hỏi cuối cùng: ông có làm “hợp đồng”, “bán thời gian” cho CIA hay chăng như dư luận vẫn dễ dàng tố cáo hay chỉ là “nơi quen biết”. Trước bao nhiêu câu hỏi như thế, ông lại rút vào hậu trường để tiếp tục im lặng.

Dân biểu Trần Thái Văn thêm chữ cựu – Bước qua năm 2011, dân biểu tiểu bang Trần Thái Văn sẽ có thêm chữ cựu đứng đầu, sau một cuộc vận động tranh cử vất vả, quyết liệt và “hết nước hết cái” với đối thủ Dân Chủ là bà Dân biểu liên bang đương nhiệm Loretta Sanchez. Với sự ra đi của ông, nay cộng đồng nguòi Việt chẳng còn dân biểu tiếu bang hay liên bang nào ở California. Luận về sự thất bại của ông, người nổi tiếng cẩn thận ít nhất là về mặt lái xe, so với ông Andy Quách, yếu tố phụ là vì ông tìm đến với Tea Party và bà Sarah Palin. Yếu tố chính là vì ông là người Cộng Hòa trong một tiều bang Dân Chủ, ông chẳng mở đường đến được với người Latino nơi một đơn vị bầu cử mà người Latino chiếm đa số, nhưng quan trọng hơn cả là ông đã không đủ sức thuyết phục ngay cả cộng đồng người Việt của ông. Đây là bài học không chỉ cho ông mà cho bất cứ những người Việt nào có tham vọng chính trị ở đây - nhất là sau bản án của ông Tân Nguyễn.

Thúy Nga trá tử cầu sinh – Thông thường gặp những trường hợp hiểm nghèo, nhiều người phải nằm giả chết trên trận địa để cho khỏi trở thành mục tiêu của những người có vũ khí. Giữa năm nay, hãng Thúy Nga đưa ra tin sẽ đóng cửa Chương Trình “Paris By Night” vì không chịu được lỗ lã do tình trạng sang băng lậu. Dư luận cực kỳ xôn xao, vừa lo, vừa mừng. Lo là vì vẫn còn Vân Sơn. Mừng cũng là vì vẫn còn Vân Sơn chống đỡ cho “văn hóa Việt Nam”. Nhưng dến cuối năm, người ta thấy “cái chết” được báo trước” này có thể là trưòng hợp hoặc là Trang Tử giả chết để thử tấm lòng của vợ hay nhà báo Úc Frank Palmos giả chết ở Chợ Lớn để không bị Việt Cộng giết chết trong vụ Mậu Thân. Người ta nói đây là cách đi tìm cái sống khi đã cận kề với tử thần. Hay nhiều khi giáo sư triết lại giỏi ở chiến thuật bán hàng chăng?