Thiên đường thuế, cột trụ của chủ nghĩa tư bản (RFI)

21 Tháng Tư 201312:00 SA(Xem: 17018)
Thiên đường thuế, cột trụ của chủ nghĩa tư bản (RFI)

Thiên đường thuế, một cột trụ của chủ nghĩa tư bản

 

 image001_385

















REUTERS/Heinz-Peter Bader

 

Thanh Hà, RFI

Bài tr tn gc r các thiên đường thuế khóa là nhim v bt kh thi, khi 1/3 các chương trình đu tư trc tiếp ca các tp đoàn đa quc gia đu được thc hin t các « trung tâm tài chính hi ngoi » này. Hai phn ba các qu đu tư trên thế gii được đt ti các thiên đường thuế khóa.

Toàn cảnh chính trị tại Pháp đang hoang mang sau vụ tai tiếng Cahuzac : cựu bộ trưởng đặc trách về ngân sách thú nhận gửi tiền ở các địa điểm được gọi là thiên đường thuế khóa để trốn thuế.

Khoản tiền không khai báo đó lên đến 600 000 hay 15 triệu theo tiết lộ của một ngân hàng Thụy Sĩ ? Điều quan trọng hơn cả là dư luận Pháp không chấp nhận cựu bộ trưởng đặc trách về ngân sách Jérôme Cahuzac đã muốn chơi trò « vừa đá bóng vừa thổi còi ». Nhưng vụ án Cahuzac là cơ hội để dư luận tập trung vào hoạt động của các thiên đường thuế khóa, còn được gọi một cách ngoại giao là những « trung tâm tài chính hải ngoại ».

Đặc điểm của các thiên đường thuế khóa là gì họ hoạt động ra sao ? Daniel Lebègue, chủ tịch Transparency International chi nhánh đặt tại Pháp, trả lời :

« Nhng trung tâm tài chính offshore hot đng mt cách không minh bch, rt mù m, nếu không mun nói là m ám. Lut tài chính nhng nơi này rt lng lo, thm chí là không có. Chính quy nhng nơy cũng không h quan tâm đến vic kim tra v tính hp pháp ca các khon tin đ h nhn vào.  nhng nơi này, người ta gn như không phi đóng thuế.

Hin có khong t 70 đến 80 thiên đường thuế khóa như vy trên thế gii, t châu Á đến Cn Đông, t châu M đến Châu Âu.

Thêm mt đim khác na là nhng ‘đim đến’ đón nhn các ngun tư bn này, gi bí mt ngân hàng rt k. H không tiết l gì v danh tánh các thân ch. Đó có th là tư nhân, hay là nhng doanh nghip, nhng công ty… Tôi xin nhn mnh, tht thoát do trn thuê gây thit hi đến 30 t euro mnăm cho nn kinh tế Pháp. 30 t là khon tin tương đương vi nhng gì mà chính ph Pháp liên tc đòi người dân phi đóng góp thêm trong hai tài khóa 2012 và 2013 ».

Hiện có khoảng từ 70 đến 80 địa điểm đã được mệnh danh là thiên đường thuế khóa. Số này đã tăng đáng kể vì vào thập niên 1970 chỉ có khoảng 25 địa điểm được coi là những thiên đường trốn thuế.

Vào tuần trước nhiều tờ báo lớn của châu Âu đã cùng lúc tung ra một danh sách gọi là OffshoreLeaks, trong đó có tên tuổi những nhân vật gửi tiền tại những thiên đường này để trốn thuế. Nhưng theo giới trong ngành hành vi gian lận thuế của các nhà tỷ phú hay các chủ tập đoàn giàu sụ chỉ là một phần nhỏ trong hoạt động của các thiên đường thuế khóa.

Báo cáo năm 2010 của Bruxelles cho thấy, tiền tham nhũng hay từ các tổ chức phi pháp không phải là các « nguồn vào » chính, nuôi sống các thiên đường thuế khóa. Các hoạt động rửa tiền, hay các khoản ký gửi từ những tổ chức tội phạm theo thứ tự chiếm 5 và 35 % vốn đổ vào các thiên đường thuế khóa. Như vậy, 60 % còn lại là tiền của các tập đoàn đa quốc gia ký gửi. Cũng không nên quên rằng, hai phần ba các quỹ đầu tư trên thế giới được đặt tại các thiên đường thuế khóa, và cứ trên ba dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài của một tập đoàn đa quốc gia thì lại có một đổ tiền vào một « trung tâm tài chính hải ngoại » nơi mà luật tài chính được coi là dễ dãi và không mấy ai quan tâm nhiều đến « nguồn gốc của các khoản tiền ký gửi ».

Trả lời trên đài RFI pháp ngữ, Daniel Lebègue người đứng đầu chi nhánh tại Pháp của tổ chức Transparency International France không ngạc nhiên trước những tiết lộ được gọi là « OffshoreLeaks » :

« Chúng tôi biết được tm mc ca các hành vi trn thuế quan trng đến chng nào. Các dch v trn thuế, được thc hin qua trung gian nhng ‘thiên đường thuế khóa’. Đó là nhng trung tâm tài chính  hi ngoi không b đánh thuế và không ai biết nhng thiên đường thuế khóa đó hot đng ra sao. Có mt điu chc chn : đy là nơi mà các nhà đu tư hay nhng tp đoàn gi tin vào đó đ gim bt thuế h phi đóng  nguyên quán. Theo thng kê ca Quc hi Hoa Kỳ thì các hành vi trn thuế như vy gây thit hi cho b Tài chính M mi năm 100 t đô la. Còn ti châu Âu, b Tài chính Pháp và Đc, mi quc gia tht thu đến 30 t euro mt năm ».

Ca ngõ đu tư

Những thiên đường thuế khóa không chỉ là nơi để các đại gia trốn thuế, mà đấy chính là địa bàn để các tập đoàn đa quốc gia phác thảo ra những chiến lược đầu tư : một phần ba các chương trình đầu tư trực tiếp của các tập đoàn đa quốc gia đều được thực hiện từ các « thiên đường thuế khóa » . Các nhà tỷ phú hay các tổ chức tội phạm cất giấu tiền để không phải kê khai tài sản và nộp thuế chỉ là một phần các chức năng của các thiên đường thuế khóa trên thế giới.

Mục tiêu chính của các địa điểm tài chính hấp dẫn đó là để phục vụ quyền lợi của các tập đoàn hàng đầu trên thế giới, của các quỹ đầu tư với khối lượng vốn tính bằng bạc tỷ đô la. Đó chính là điều giải thích vì sao, quần đảo nhỏ xíu British Virgin Islands của Anh, một vùng đất với vỏn vẹn chưa đầy 25 000 dân cư trên một diện tích 150 mét vuông, nhưng lại là nhà đầu tư số 1 vào Trung Quốc, trước cả Nhật Bản và Hoa Kỳ.

Tương tự như vậy đảo Maurice cũng là nơi đầu tư quan trọng nhất của Ấn Độ. Đấy không phải là chuyện tình cờ. Trên thực tế quần đảo Virgin của Anh hay địa điểm nghỉ mát lý tưởng như đảo Maurice là địa bàn hoạt động của các tập đoàn quốc tế, là cửa ngõ để đưa vốn vào những thị trường rộng lớn và tiềm năng như Trung Quốc hay Ấn Độ.

Theo một công trình điều tra của tạp chí kinh tế Alternatives Economiques, toàn bộ 40 tập đoàn tham gia chỉ số chứng khoán CAC 40, tức là những công ty hàng đầu của Pháp đều hiện diện tại các thiên đuờng thuế khóa, qua trung gian khoảng 1 500 cơ sở khác nhau được đặt tại 30 « trung tâm tài chính offshore » trải dài từ vùng biển Caribê đến Thụy Sĩ, từ Hồng Kông đến Panama, từ Singapore đến Luxembourg, Ai Lan hay Hà Lan. Trung tâm tài chính City của Luân Đôn là một trong những địa bàn hoạt động rất được các tập đoàn của Pháp quan tâm.

Một trong những lý do đơn giản giải thích vì sao các tập đoàn lớn của Pháp mở chi nhánh tại Ai Len chẳng hạn do tại Pháp, thuế đánh vào các doanh nghiệp là 33,33 % trong lúc tại Ai Len, tỷ lệ đó chỉ là 12,5 %. Ai Len tham gia khu vực đồng euro và là thành viên Liên Hiệp Châu Âu. Mở chi nhánh tại Ai Len không phải là một hành vi phạm pháp mà đó chỉ là một động thái để « tìm lợi thế về thuế khóa mà thôi ».

Do vậy mà có tới 37 % vốn đầu tư của các tập đoàn Pháp và châu Âu được ký gửi trong các thiên đường thuế khóa và có tới 47 % các dự án đầu tư trực tiếp của các tập đoàn Pháp được thực hiện từ một trong những trung tâm tài chính hải ngoại này và phần lớn là được ký gửi ngay tại các nước trong Liên Hiệp Châu Âu như Hà Lan hay Ai Len, Chypre. Hà Lan, đón nhận đến 17 % các chi nhánh của các tập đoàn Pháp ; Anh Quốc, thu hút 30 %. Đứng hạng thứ ba là Luxembourg.

Về điểm này, chủ tịch chi nhánh Transparency International France, Daniel Lebèque giải thích thêm :

« Đi vi 14 ngân hàng ln châu Âu, trong đó có 3 ngân hàng Pháp, hin ti ¼ các chi nhánh trên thế gii ca h được đt ti các thiên đường thuế khóa. Nhng chi nhánh đó được thành lp đôi khi vi quy chế ca các công ty liên doanh, đôi khi là vi tư cách ca mt công ty con.

Tuy nhiên  đây cn phi phân bit rõ các hot đng ca nhng cơ quan tài chính đó. Trong s nhng dch v đ ngh vi thân ch ca h, có nhng dch v hoàn toàn hp pháp. Thí d như ti châu Âu, có nhiu công ty m chi nhánh ti Ai Len, do lut l hành chính ti quc gia này khá đơn gin và thuế doanh nghip ca Ai Len thp hơn so v nhng quc gia khác trong Liên Hip Châu Âu.

M chi nhánh ti Ai Len đ ch b đánh thuế ít hơn là điu hoàn toàn hp pháp. Không th coi đó là hành vi trn thuế. Nếu như mt ngân hàng đ ngh vi thân ch m chương m chi nhánh  Ai Len, thì không th cáo buc ngân hàng đó vi phm lut.

Ngược li, dch v chuyn tin ca thân ch ti mt thiên đường thuế khóa đ trn thuế, thì đy li là chuyn khác và đó mi là hành vi phm pháp. Như vy, ngân hàng giúp thân ch ca mình làm vic này có th b kết ti đng lõa đ trn thuế ».

50% vn đu tư ca M được c các thiên đường thuế khóa

Trong mắt các đại tập đoàn của Hoa Kỳ thì những thiên đường thuế khóa là nơi đủ an toàn để ủy thác vốn : một nửa dự trữ vốn đầu tư của các tập đoàn Mỹ được cất giấu tại đấy. Hiện tượng này phổ biến đến nỗi vào cuối năm 2004, tổng thống G.W Bush ra quyết định « ân xá » cho những tập đoàn nào đem vốn trở lại đất Mỹ. Cụ thể là tron vòng một năm, nếu một tập đoàn Mỹ đem vốn trở về nguyên quán thì sẽ chỉ bị đánh thuế ở mức 5,25 % thay vì 35 % như luật hiện hành.

Theo thẩm định của Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế vào cuối năm 2004 có tới 1/3 các khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài xuất phát các thiên đường thuế khóa trên thế giới. Vào năm 1997, tỷ lệ đó chỉ là 25 %.

Một trong những chức năng khác của các thiên đường thuế khóa là cất giấu tài khoản của các đại tập đoàn, của các nhà điều hành những công ty đa quốc gia. Thế nhưng đấy còn là nơi để các công ty mẹ che dấu những khoản lỗ lã để tiếp tục che mắt các nhà tài trợ khi cần huy động vốn như là trường hợp đã từng xảy ra với các tập đoàn Vivendi của Pháp, Universal của Mỹ hay tập đoàn chuyên chế biến các sản phẩm làm từ sữa, Parmalat của Ý, cho đến khi tức nước vỡ bờ, nổ ra các vụ phá sản làm chấn động cả hệ thống tư bản thế giới như tập đoàn Parmalat của Ý hay công ty dầu khí Enron và ông trùm viễn thông Worldcom của Hoa Kỳ.

Enron đã mở đến 800 công ty ma tại các thiên đường thuế khóa để che giấu bê bối tài chính.

Quyn li ca các tp đoàn ngân hàng

Thế nhưng các thiên đường thuế khóa không chỉ phục vụ quyền lợi của các công ty tên tuổi trên thế giới như Microsoft, Google , Starbucks Coffeecủa Mỹ hay LVMH, Schneider …. của Pháp mà đấy còn là sân chơi của các tập đoàn ngân hàng quốc tế : vào đầu năm 2006 chẳng hạn hơn một phân nửa các dịch vụ tài chính quốc tế của các ngân hàng đều qua trung gian các thiên đường thuế khóa. 58 % các khoản tín dụng cấp cho nước ngoài đều được trích ra từ các tài khoản được mở ở các chi nhánh hải ngoại và có tới 42 % các khoản tiền đó lại được dùng để rót vào chính những thiên đường thuế khóa.

Thêm một yếu tố khác là khi nhìn vào những vụ tai tiếng tài chính liên quan đến các tập đoàn tên tuổi như Enron hay Parmalat thì người ta nhận thấy rằng, đằng sau các vụ gian lận sổ sách đó đều có bàn tay của một tập đoàn ngân hàng lớn như mối liên hệ mờ ám giữa Citigoupe với Enron hay của ngân hàng Chase Manhattan, cũng lại với Enron.

Ở Pháp hai ngân hàng lớn là BNP Paribasvà Crédit Agricole vừa bị lộ là đã mở theo thứ tự 56 và 36 chi nhánh tại các thiên đường thuế khóa trong thời gian từ năm 1990 đến 2000, chủ yếu là tại châu Á mà Singapore, Hồng Kông và Đài Loan là ba điểm đến được ưa chuộng nhất.

Trong những điều kiện như trên, dễ hiểu là tương lai của từ 70 đến 80 thiên đường thuế khóa quốc tế hãy còn rất tươi sáng. Mục tiêu minh bạch hóa các hoạt động tài chính tại các « trung tâm tài chính hải ngoại » trong một thời gian dài sắp tới hãy mới chỉ là những thông báo suông !!!

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
15 Tháng Mười Hai 2021(Xem: 3816)
"Hôm trước vụ xử án Đoan Trang, rồi hôm sau là Bá Phương..ngày mai...ngày kia nữa...người dân vẫn thờ ơ? trí thức vẫn say sưa ngủ?"
14 Tháng Mười Hai 2021(Xem: 3945)
"Số chuyến bay hạn chế, yêu cầu xét nghiệm, cách ly, giá vé đắt đỏ cùng khả năng chưa chắc chắn Việt Nam cho mở lại các chuyến bay thường lệ khiến cho đường về Việt Nam ăn Tết của nhiều Việt kiều còn xa, theo tìm hiểu của VOA."
14 Tháng Mười Hai 2021(Xem: 3699)
"Tầm vóc của quốc gia này ở châu Á và trên thế giới sẽ phụ thuộc rất nhiều vào khả năng của chính người Việt Nam trong việc mở rộng và phát triển các thể chế chính trị và xã hội. Tôi nghĩ nhiều người Việt Nam có chung quan điểm đó."
12 Tháng Mười Hai 2021(Xem: 3620)
"Le Monde ghi nhận, là quốc gia nằm trong số những nước nghèo nhất cách đây nửa thế kỷ, Trung Quốc nay sắp sửa vượt qua Hoa Kỳ. Phương Tây ngỡ rằng việc mở cửa Hoa lục sẽ đi kèm với dân chủ hóa, nhưng đã lầm lẫn lớn."
09 Tháng Mười Hai 2021(Xem: 3847)
"Rất mong các nhà chức trách giải quyết dứt điểm. Người dân ở Việt Nam sẽ không thể nào hiểu nổi là một đất nước "chuyên chính vô sản", có thể làm được những chuyện tầy trời mà lại không thể xử lý được một chuyện cỏn con thế này."
08 Tháng Mười Hai 2021(Xem: 3972)
"Hoa Kỳ (rộng ra là Châu Âu, Nhật Bản và nhiều nước khác) với Trung Quốc, nước nào là dân chủ thực sự, nước nào là dân chủ “tào lao” như kiểu nói của ông Nguyễn Xuân Phúc, chủ tịch nước Việt Nam?"
07 Tháng Mười Hai 2021(Xem: 3603)
"Mỗi năm đều có rất nhiều, nếu không phải là quá nhiều, sách viết về kinh tế, chính trị Trung Quốc. Nhưng 'Red Roulette', của Desmond Shum, thuộc dạng hiếm có vì đây là hồi ký về một cặp vợ chồng từng leo lên tột đỉnh danh vọng, theo hầu giới chóp bu trước khi sa cơ."
01 Tháng Mười Hai 2021(Xem: 3543)
"Những ca đầu tiên nhiễm biến thể Omicron đã được phát hiện ở Anh, sau khi các nhà khoa học Nam Phi nêu nguy cơ biến thể này có thể khá nguy hiểm."
30 Tháng Mười Một 2021(Xem: 4510)
"Trong khi thế giới kêu gọi chuyển đổi từ năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo để chống biến đổi khí hậu, liệu một ngày nào đó ở Việt Nam và Hoa Kỳ xăng dầu sẽ không còn đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế mà thay vào đó sẽ là điện gió, điện mặt trời hay điện sinh học?"
SINH HOẠT
MINH XÁC QUAN ĐIỂM
- Website do một ít Thụ Nhân chung sức, dù rộng mở đến tất cả đồng môn trong tình thân hữu, nhưng không nhân danh hay đại diện tập thể nào.

- Quan điểm của bài viết trong Diễn Đàn là của cá nhân tác giả, không hẳn phản ánh quan điểm chung của Ban Biên Tập và những người tham gia Diễn Đàn.
KHÁCH THĂM VIẾNG
99,468