Đọc lại Maurice Allais để giải quyết khủng hoảng, thất nghiệp

14 Tháng Mười Một 201012:00 SA(Xem: 24974)
Đọc lại Maurice Allais để giải quyết khủng hoảng, thất nghiệp
Đọc lại Maurice Allais để giải quyết khủng hoảng, thất nghiệp

634253729161465884_344x257










2005, ông Maurice Allais được cựu tổng thống Chirac khen thưởng (AFP)
Thanh Hà

Đúng vào lúc Ngân hàng trung ương Thụy Điển, công bố giải thưởng Nobel kinh tế 2010, nước Pháp vừa mất đi giải Nobel kinh tế duy nhất. Học thuyết mà nhà bác học Maurice Allais (1911-2010) đã đưa ra vào nửa đầu thế kỷ XX vẫn còn tính thời sự. Sinh thời, ông lên án những chính sách kinh tế dẫn tới lạm phát, nhất là khi con người không kiểm soát được vận tốc luân chuyển của đồng tiền.

Phải chăng ông Maurice Allais đã cất giấu trong kho sách gần 100 tác phẩm ông để lại những bí quyết để giải quyết phần nào nạn thất nghiệp, cho phép nhóm G20 và hai định chế tài chính quốc tế là Ngân Hàng Thế Giới và Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế đẩy lùi đe dọa lại nổ ra một cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008/2009 và tránh được mối đe dọa chiến tranh tiền tệ ?

Sinh trưởng trong một gia đình nghèo, sớm mồ côi cha và nhờ có học bổng của nhà nước năm 1933 Maurice Allais đỗ thủ khoa khi tốt nghiệp trường Bách Khoa, Ecole Polytechnique một trong những trường lớn của Pháp. Say mê với ngành vật lý, ông tiếp tục theo học trường Mỏ, Ecole des Mines, một niềm tự hào khác của nền giáo dục Pháp. Năm 1936 ông ra trường và từ đó cho đến ngày nghỉ hưu năm 1981, giáo sư Allais đã gần như liên tục đứng trên bục giảng của ngôi trường này.

Kỹ sư Maurice Allais đã đến với bộ môn kinh tế một cách tình cờ và ông đã để lại nhiều dấu ấn đậm nét trong lý thuyết cũng như đối với đời sống hàng ngày. Chẳng thế mà giải Nobel kinh tế năm 1970, giáo sư người Mỹ Paul Samuelson đã khẳng định rằng « nếu như các tác phẩm của giáo sư Allais được dịch sang Anh ngữ sớm hơn, thì cả một thế hệ các nhà nghiên cứu kinh tế chắc hẳn đã đi theo một con đường khác ».

Mô hình toán học của ông ở vào những năm 50-60 thế kỷ trước đã giải mã được những bí ẩn chung quanh các sàn chứng khoán phức tạp nhất của ngày hôm nay. Đơn giản là một sản phẩm tài chính càng mang tính rủi ro cao thì lại càng có sức hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư và đó là điểm khởi đầu dẫn tới các vụ đầu cơ, đến các cuộc khủng hoảng tài chính trong suốt thế kỷ XX và ở đầu thế kỷ XXI.

Lạm phát, kẻ thù không đội trời chung của Allais

Suốt cuộc đời, ông luôn lên án những chính sách kinh tế và tiền tệ dẫn tới lạm phát, nhất là khi người ta không còn kiểm sóat được vận tốc luân chuyển của đồng tiền. Lạm phát làm một nền kinh tế mất đi tính hiệu quả.
Trong mắt nhà bác học này, khỏang cách giữa các ngân hàng với những kẻ in tiền trái phép không mấy là bao. Khủng hỏang tài chính 2008 như nhắc các giới chức chính trị và tài chính của thế giới nên đọc lại Maurice Allais.

Từ hơn nửa thế kỷ trước ông đã đưa ra một kết luận rõ ràng về vai trò của các cơ quan tài chính trong một nền kinh tế quân bằng : các ngân hàng phải định giá đúng mức các dịch vụ ; và để họat động có hiệu quả, một ngân hàng chỉ được quyền cấp tín dụng trong một chừng mực nào đó. Có như vậy mới có thể tránh được hiện tượng tiền rẻ, tín dụng dư thừa, khiến tư nhân, doanh nghiệp vay mượn bừa bãi như những gì đã xảy ra ở Hoa Kỳ từ mùa hè 2007 với khủng hỏang tín dụng địa ốc subprime.

Dù vậy ngay cả đối với trường phái tiền tệ Maurice Allais cũng có một vị trí riêng biệt và không phải lúc nào ông cũng tìm được đồng thuận ở những đồng nghiệp cùng chia sẻ với ông một luồng tư tưởng. Đã có rẩt nhìeu tác giả gán cho ông nhãn hiệu của truờng phái tự do, cổ điển. Thế nhưng thật bất ngờ khi một được đọc những bài viết của giải Nobel kinh tế 1988 chứng minh rằng để một nền kinh tế họat động có hiệu quả, thì nhà nước cần đánh thuế vào tư bản. Bởi vì theo ông, loại thuế này sẽ cho phép giảm bớt các bất công về phương diện xã hội.

Hơn thế nữa thuế đánh vào các luồng vốn đầu tư, sẽ giúp cho một nền kinh tế trở nên năng động hơn gấp bội ! Giáo sư Allais giải thích : đơn giản là vị loại thuế này buộc mọi tác nhân kinh tế phải sử dụng vốn một cách hữu hiệu hơn, hợp lý hơn và như vậy mổi một đồng vốn đầu tư sẽ đem lại năng suất cao hơn. Kết luận này của nhà bác học Allais đã được các đảng phái thuộc cánh tả, và cực tả hoan nghênh. Trong lúc các « đồng chí » của ông trong đại gia đình của trường phái cổ điển và tự do thì đã cố tình để tên tuổi ông chìm vào quên lãng.

Đóng cửa kinh tế để bảo vệ thị trường lao động

Nhìn đến một lĩnh vực khác là thị trường lao động, giáo sư Maurice Allais đã đưa ra những kết luận hoàn toàn trái ngược với luồng tư tưởng « chính ». Hiện nay cộng đồng quốc tế đang lo ngại xảy ra một cuộc chiến thương mại trong một thế giới toàn cầu hóa, thì từ năm 1974 cũng giáo sư Maurice Allais đã cảnh báo : « một nền kinh tế toàn cầu hóa sẽ chỉ đem lại bất ổn định, đẩy thị tường vào thế mất cân bằng, kèm theo đó là nạn thất nghiệp, là những bất công, những xáo trộn về phương diện xã hội và cuối cùng thì mô hình mở rộng đó chỉ đem lại nghèo khó cho các dân tộc (…). Một nền kinh tế toàn cầu háo chỉ đem lại những khoản lợi lộc khổng lồ cho các tập đoàn đa quốc gia ».

Maurice Allais đã chứng minh rằng, xóa bỏ mọi rào cản mậu dịch giữa các nền kinh tế quá khác biệt với nhau về những điểm như là lương bổng, chênh lệnh về tỷ giá hối đoái … là ngững nhân tố gây nên thất nghiệp, và làm yếu đi đà tăng trưởng kinh tế. Đối với thị trường tai chính cũng vậy, tự do hóa các luồng vốn cũng chỉ có lợi khi các nước tham gia có cùng một mức độ phát triển kinh tế, chính trị và xã hội

Chính vì vậy từ năm 1974 ông đã chủ trương phải xét lại tiến trình hội nhập của Liên Hiệp Châu Âu, xét lại nguyên tắc vận hành của tổ chức thương mại quốc tế (hậu thân của GATT). Với luận điểm này ông đã bị « chụp mũ » là hiện thân của trường phái bảo hộ mậu dịch. Vậy thì Allais là người thuộc trường phái cổ điển tự do hay không ? Chính ông tự nhận ông là một người thuộc trường phái « tự do theo khuynh hướng xã hội chủ nghĩa ».

Trong một bài tiểu luận viết về giáo sư Maurice Allais một tháng sau khi ông được trao tặng giải Nobel kinh tế năm 1988, đương kim tổng giám đốc ông Dominique Straus Kahn đã cho rằng : « Thật khó có thể xác định vị trí của giáo sư Allais trong các trường phái thuyết học kinh tế ». Có thể xác định ông là một trong những gương mặt tiêu biểu của trường phái cổ điển, nhưng ông lại không tán đồng với nguyên tắc « để mặc cho thị trường tự điều chỉnh », nền tảng của dòng tư tưởng này.

Nhân cách con người nơi Maurice Allais

Maurice Allais đã đào tạo rất nhiều thế hệ các nhà tóan học, kinh tế học của Pháp. Trong số đó có rất nhiều các nhân tài như cựu Tổng giám đốc cơ quan điện lực Pháp EDF Marcel Boiteux, hay giải Nobel kinh tế năm 1980 Gérard Debreu. Ông Boiteux thành công cũng nhờ đã đào sâu thuyết học Allais đối với ngành năng lượng. Còn giáo sư Debreu do đã được học bổng sang Hoa Kỳ du học, trở thành công dân Mỹ và đến năm 1980 khi ông Debreu được trao tặng giải thưởng Nobel thì đó là niềm tự hào của nước Mỹ ! Chuyên gia kinh tế Debreu như vậy đã nhận giải Nobel trước thầy giáo Allais đến tám năm !

Sinh thời giáo sư Maurice Allais không chỉ là người say mê nghiên cứu, ông còn là một nhà giáo mà hơn bốn năm sự nghiệp đã đào tạo biết bao nhiêu kỹ sư của trưởng Mỏ, Ecoles des Miines, Paris. Trong số này có kỹ sư tư vấn Đăng Đình Cung. Trả lời phỏng vấn ban tiếng Việt đài RFI, kỹ sư Cung cho biết ông đã được thụ giáo với kinh tế gia Maurice Allais trong hoàn cảnh nào.

(RFI)
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
26 Tháng Giêng 2023(Xem: 2909)
"Cách đây hơn 50 năm, chính quyền của cựu Tổng thống Mỹ Lyndon Baines Johnson tuyên bố "súng là công cụ chính gây nên cái chết của giới tội phạm Mỹ" và nói rằng vấn đề này "chính là kết quả từ thái độ bình thường của nền văn hóa chúng ta đối với súng đạn và di sản công dân được trang bị vũ khí, tự bảo vệ mình".
03 Tháng Mười Một 2022(Xem: 3058)
"Bắt đầu từ cuộc bầu cử tổng thống năm 2000, báo đài ở Mỹ bắt đầu sử dụng hai màu xanh và đỏ để phân biệt ảnh hưởng của hai đảng tại các tiểu bang."
14 Tháng Mười 2022(Xem: 3698)
"Trước khi chết, Sarina Esmailzadeh, 16 tuổi, nói rằng thế hệ của cô muốn sống như những người trẻ ở New York"
12 Tháng Mười 2022(Xem: 3589)
"Vụ nữ đại gia Trương Mỹ Lan, chủ nhân tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bị bắt trong một vụ án kinh tế sẽ là bước đầu tiên để khui ra và ‘đốt lò’ các vị tai to mặt lớn từ đương chức đến đã nghỉ hưu, theo nhận định của nhiều nhà quan sát ở Việt Nam."
10 Tháng Mười 2022(Xem: 3426)
"Một cuốn sách của hai tác giả Phương Tây nêu ra ba lý do khiến nền tảng quyền lực của Đảng Cộng sản và Nhà nước XHCN ở Việt Nam rất bền vững."
17 Tháng Chín 2022(Xem: 3245)
"Giờ đây, tuy vẫn làm chủ cuộc chơi, nhưng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đang phải đối mặt với nhiều đợt sóng ngầm trong nội bộ. “Bộ Tam” về tổng thể, tuy không còn cố kết với nhau như cách đây mấy tháng. Các chân ghế của “Bộ Tam” cũng đang lần lượt bị rung lắc dữ dội."
13 Tháng Chín 2022(Xem: 3006)
"Nhiều sự kiện thời sự khiến tiểu nhân chợt nhớ Nguyễn Công Hoan (1903 – 1977) và “Người ngựa, ngựa người” - truyện ngắn khoảng 3.000 chữ, viết đầu thập niên 1930, lúc Việt Nam còn thuộc Pháp, kể lại đêm giao thừa của một người phu kéo xe - của cụ (1)..."
08 Tháng Chín 2022(Xem: 2918)
"Năm 1904, Halford John Mackinder – nhà địa lý học người Anh – từng nói: « Ai thống trị được "Heartland" thì chỉ huy cả thế giới »... Hơn một thế kỷ sau, cuộc chiến giành « Heartland » giữa Mỹ và Trung Quốc diễn ra gay gắt hơn bao giờ hết."
12 Tháng Tám 2022(Xem: 3152)
“Không có ai được quyền đứng trên luật pháp ở đất nước này”, ông Merrick Garland, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã nói như thế vào ngày 20/7, khi được các phóng viên hỏi."
07 Tháng Bảy 2022(Xem: 3170)
"Nhan đề trang bìa nhiều báo tập trung vào các hiểm họa hàng đầu với thế giới đương đại. Courrier International nói về nạn đói đe dọa các quốc gia nghèo nhất với việc Nga sử dụng "vũ khí lúa mì". L’Express ám ảnh bởi nỗi lo sợ "bội chi ngân sách công" không sớm thì muộn dẫn đến thảm họa."
SINH HOẠT
MINH XÁC QUAN ĐIỂM
- Website do một ít Thụ Nhân chung sức, dù rộng mở đến tất cả đồng môn trong tình thân hữu, nhưng không nhân danh hay đại diện tập thể nào.

- Quan điểm của bài viết trong Diễn Đàn là của cá nhân tác giả, không hẳn phản ánh quan điểm chung của Ban Biên Tập và những người tham gia Diễn Đàn.
KHÁCH THĂM VIẾNG
99,468